Γνωρίστε την Ζάκυνθο
Η παρούσα διαδρομή είναι μια ποδηλατική διαδρομή 50 περίπου χιλιομέτρων η οποία ξεκινάει από την πόλη της Ζακύνθου και διασχίζει ένα κομμάτι του βουνού Βραχίωνα, περνώντας από τα χωριά Λιθακιά, Κοιλωμένο και τους παραδοσιακούς οικισμούς Γύρι και Λούχα και Γαλάρο για να καταλήξει πίσω στην πόλη και μπορεί να γίνει είτε με ποδήλατο είτε και με άλλο μεταφορικό μέσο. Καθόλη την διάρκεια της διαδρομής υπάρχουν δάση με πεύκα και έλατα που φιλοξενούν πληθώρα μεταναστευτικών πουλιών όπως τρυγόνια, δεκαοχτούρες, συκοφάγους και άλλα.
Το πρώτο σημείο ενδιαφέροντος της διαδρομής βρίσκεται στην Λιθακιά Ζακύνθου όπου υπάρχει το ελαιοτριβείο-μουσείο Αρισταίον και πληθώρα μνημειακών ελαιώνων τεράστιας οικολογικής, πολιτιστικής και ιστορικής αξίας. Οι “Ντόπιες“ όπως ονομάζονται στην Ζάκυνθο τα αιωνόβια μνημειακά ελαιόδεντρα που υπάρχουν εκεί είναι οικοσυστήματα ανεκτίμητης περιβαλλοντικής αξίας. Επόμενη στάση στην διαδρομή είναι στο χωρίο στο Κοιλιωμένο, ένα ορεινό χωριό στην κεντρική Ζάκυνθο με 350 μόνιμους κατοίκους περίπου. Το καμπαναριό της εκλησίας του Αγ. Νικολάου εκεί χτίστηκε το 1893 από τοπικούς τεχνίτες της πέτρας, από τους οποίους το χωριό έγινε διάσημο στη Ζάκυνθο και λόγω των πέτρινων κατοικιών του, τυπικό δείγμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του νησιού.
Μετά το χωριό υπάρχει το Μοναστήρι της Υπεραγάθου στον Κοιλιωμένο, μισοερειπωμένο πια, το οποίο ανήκει στο Σινά είναι χτισμένο δίπλα σε πανέμορφο δάσος με πεύκα και αιωνόβιες βαλανιδιές. Για να φθάσει κανείς σε αυτό το μοναστήρι πρέπει από χωριό Κοιλιωμένο να πάρει έναν δευτερεύοντα δρόμο στα δεξιά. Ο δρόμος είναι μέσα στο πράσινο με ανθισμένα δέντρα και μεσογειακή βλάστηση με κύριους εκπροσώπους τα φρύγανα, όπως σκίνα, πικροδάφνες λαδανιές, ρείκια, λεβάντες, ρίγανες, φασκόμηλα, θυμάρια, θρούμπια, κάππαρη, εφέδρες, σπάρτα, γαλατσίδες, φλώμους, ασπάλαθους και αστοίβες.
Συνεχίζοντας υπάρχουν δύο παραδοσιακοί οικισμοί, η Λούχα με τον υπέροχο, εύφορο, μικρό του κάμπο και λίγο μετά το Γύρι, γενέτειρα ονομαστών τεχνιτών και λαξευτών πέτρας και από τα ελάχιστα μέρη της Ζακύνθου που δεν έχουν αλλοιωθεί από τον τουρισμό και από τα λίγα χωριά που έχουν μείνει άθικτα από τον μεγάλο σεισμό που ισοπέδωσε το μεγαλύτερο μέρος του νησιού τον Αύγουστο του 1953. Είναι πανέμορφα χωριά, με πετρόκτιστα σπίτια, περιποιημένες αυλές, πέτρινους φράκτες και πλακόστρωτα ανηφορικά στενά. Η παραδοσιακή του αρχιτεκτονική έχει διατηρηθεί σχεδόν ατόφια δίνοντας του μια αίσθηση που έρχεται από το παρελθόν της Ζακύνθου. Εξίσου εκπληκτική είναι η τοποθεσία τους. Η θέση του χωριού Λούχα είναι πάνω από μία παραμυθένια κοιλάδα. Μέσα εκεί, οι κάτοικοι του χωριού έχουν τα αμπέλια τους και τους κήπους τους. Τα κωνοφόρα δέντρα και η καλλιεργημένη γη συνθέτουν ένα μαγικό τοπίο που σε χαλαρώνει και σου δίνει μια γεύση για το πως ζουν οι κάτοικοι στις ορεινές περιοχές της νησιού. Αντίστοιχα στο Γύρι η φύση είναι υπέροχη αφού είναι κτισμένο σε λόφο περιτριγυρισμένο από πυκνόφυτα δάση. Στο χωριό Γύρι υπάρχει το σπήλαιο Χαριάτη, με τη μοναδική θέα σε όλο τον κάμπο της Ζακύνθου, που αν ο καιρός το επιτρέπει η θέα φτάνει μέχρι την Κεφαλλονιά, τη νοτιοδυτική Στερεά Ελλάδα και όλη τη Δυτική Πελοπόννησο.
Τέλος στο δρόμο της επιστροφής για την πόλη την Ζακύνθου στο χωριό Αγ. Μαρίνα υπάρχει το μοναδικό στην Ζάκυνθο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Χέλμη στο οποίο μπορεί κανείς να περιηγηθεί ακόμα και στις λιγότερο γνωστές γωνιές του νησιού. Το μουσείο στεγάζει αξιόλογες συλλογές με 6000 και παραπάνω δείγματα από το φυσικό κόσμο. Οι συλλογές του περιλαμβάνουν ενότητες χλωρίδας και πανίδας της Ζακυνθινής φύσης. Εκεί κοντα μέσα στο ναό της Αγίας Μαρίνας, τη στέγη στηρίζουν μονοκόματες λίθινες εικόνες από λατομείο της περιοχής, πιο κάτω στο χωριό των Αγ. Πάντων υπάρχει η ομώνυμη εκκλησία αλλά και τέλος το χωριό του Γαλάρου και του Αγ. Κυρηκα όπου τελειώνει η διαδρομή στον δρόμο προς την πόλη.
