Γνωρίστε την Ζάκυνθο

Τα πυροτεχνήματα στη Ζάκυνθο είναι συνυφασμένα με τα πανηγύρια και την έκφραση της θρησκευτικής έκφρασης του λαού. Ο Λ.Χ.Ζώης στο "Ιστορικό και Λαογραφικό Λεξικό της Ζακύνθου", γράφει : «Κατ' αρχαίαν συνήθειαν οι πλείστοι των ναών κατά την ημέραν του Πάσχα και δια το επίσημον της εορτής έκαιον πυροτεχνήματα», δέχεται δε ότι οι Ζακυνθινοί, ίσως να ήταν από τους πρώτους που "έκαψαν" πυροτεχνήματα μετά τη διάδοσή τους στην Ευρώπη από Άραβες και Έλληνες. Άλλοι υποστηρίζουν ότι τα πυροτεχνήματα πέρασαν από την Ευρώπη στη Ζάκυνθο με φορείς τους Ενετούς, οι οποίοι, κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στη νησί (1485-1797), έκαναν ποικίλες πυροτεχνικές επιδείξεις μέσα από το Κάστρο της Ζακύνθου. Σε ανάμνηση αυτών των επιδείξεων, οι Ζακυνθινοί πυροτεχνουργοί έφτιαξαν αργότερα ένα εντυπωσιακό πυροτέχνημα, το "Κάστρο", με το οποίον έκλειναν το πυρο-καλλιτεχνικό πρόγραμμα κάθε επίσημης εορταστικής επίδειξης. Ένα είδος πυροτεχνήματος, το οποίο "καιγόταν" στη Ζάκυνθο, από το δεύτερο μισό του 19ου ως και το πρώτο μισό του 20ου αιώνα, ήταν η "Πεντάλφα", και έχει βενετσιάνικη προέλευση, σχετίζεται δε με τα ομώνυμα πυροτεχνήματα που "καίγονται" στη Βενετία, κάθε χρόνο, στις αρχές Ιουλίου, στο πανηγύρι της Αγίας Λουκίας. Τα πιο συνηθισμένα ήταν ο "σουλατσαδόρος" και οι ρόδες, οι οποίες ανάλογα με την κίνηση που έκαναν σχημάτιζαν διάφορα σχήματα, και τα ονόμαζαν "ήλιος",  "λιτρουβίο", "ψιλή" και "μεγάλη". Το πιο αρεστό ήταν το κάψιμο του κουτσουνιο.υ, που ανάλογα με τη χρονική περίοδο και τις πολιτικές συνθήκες έπαιρνε την πιο μισητή για το λαό μορφή: του ιούδα, του Μουσολίνι, του Χάρντιγκ. Οι κατασκευαστές τους ήταν ειδικοί πυροτέχνες, από τους πιο γνωστούς δε ήταν ο Ιταλός Φραγκίσκος Γκιουστόζης.