Γνωρίστε την Ζάκυνθο

Στη Ζάκυνθο η μεγάλη γιορτή της γέννησης του Θεανθρώπου, εκτός από τις ιεροπραξίες που λαβαίνουν χώρα στους ιερούς ναούς, συνδέεται και με έθιμα που είναι διαφορετικά από την άλλη Ελλάδα. Το πιο χαρακτηριστικό ίσως είναι το κόψιμο της κουλούρας, που γίνεται την παραμονή της γιορτής.Η κουλούρα πιο παλιά ζυμωνόταν σε όλα σχεδόν τα νοικοκυριά. Η προετοιμασία του ζυμώματος άρχιζε με την αγορά των υλικών, ακολουθούσε το “ανάπιασμα” του ψωμιού με προζύμι από το προηγούμενο βράδυ, το φούσκωμα του ζυμαριού κατά τη διάρκεια της νύχτας. το ζύμωμα τα χαράματα, και μετά το “ξαναφούσκωμα” και το κουβάλημα στους φούρνους της κάθε γειτονιάς, στην πόλη, για να ψηθεί ή το φούρνισμα στους φούρνους των σπιτιών, στην εξοχή.Το κόψιμο της κουλούρας γινόταν παρουσία όλων των μελών της οικογένειας. Το τραπέζι της παραμονής ήτανε νηστίσιμο με τα μπρόκολα και τις ελιές για όσους την επομένη θα “κοινωνούσαν” ή τυρί ντόπιο για τους υπόλοιπους. Η διαδικασία της κοπής της κουλούρας είχε την ακόλουθη ιεροτελεστία. Ο αρχηγός της οικογένειας κρατώντας την κουλούρα, που από πριν ήτανε τοποθετημένη στο κέντρο του γιορταστικού τραπεζιού, ακολουθούμενος από όλους, πήγαινε στη γωνιά του σπιτιού, όπου είχαν ανάψει δύο ξύλα. Όλοι έψαλλαν το τροπάριο “Η Γέννησίς σου, Χριστέ". Τοποθετούσε την κουλούρα πάνω από τη φωτιά κι έριχνε σταυρωτά πάνω της, κρασί και λάδι, τα οποία είχαν βάλει μέσα σε ένα ποτήρι. Συγχρόνως κάποιος άρχισε να πυροβολεί λέγοντας “Για τον Ηρώδη”. Στη συνέχεια ο νοικοκύρης του σπιτιού, ονομάτιζε τα κομμάτια που πρόσφερε στους παριστάμενους.Το πρώτο κομμάτι ήτανε του Χριστού, το δεύτερο του σπιτιού, το τρίτο του φιλόχριστου φτωχού, το τέταρτο το δικό του, μετά της συζύγου του, ακολουθούσαν τα παιδιά και όσοι άλλοι ήτανε παρόντες. Όλοι αναζητούσαν το “ηύρεμα”.εΣ όποιον έπεφτε, θεωρείτο ότι θα του έφερνε γούρι.Πότε άρχισε να κόβεται η κουλούρα δεν αναφέρεται. Η κουλούρα συμβολίζει τον Αστέρα που οδήγησε τους Μάγους στο σπήλαιο που γεννήθηκε ο Χριστός. Το “ηύρεμα” είναι το Θείο Βρέφος. Οι δύο δαυλοί συμβολίζουν τον Αδάμ και την Εύα, που καίγονται στις φλόγες της κόλασης. Το κρασί και το λάδι, είναι τα δώρα των Μάγων. Η φλόγα που ξεπηδάει από τη φωτιά, συμβολίζει την Ανάσταση του Χριστού και την απολύτρωση των πρωτοπλάστων. Ο πυροβολισμός τέλος συμβολίζει την περιφρόνηση και την κοροϊδία στον Ηρώδη.